De twee gezichten van het liberalisme (2024)

Op dit moment is de toekomst van Open VLD onduidelijk.De procedure voor voorzittersverkiezingen is bepaald, en het is nu wachten op een nieuwe voorzitter die de partij weer uit het slop kan krijgen.

In De Zondag maakt oud-voorzitter EgbertLachaert (verkozen in het Vlaams Parlement) een harde analyse. "Op lange termijn kan er in Vlaanderen wél weer een liberale partij opstaan die 20 procent behaalt.Maar dan moeten we nu een breuk durven maken met het verleden."

En die breuk moet radicaal zijn. Volgens Lachaert moet de naam 'Open VLD' op de schop. Enkele jaren geleden stond die naamsverandering in de steigers, maar uiteindelijk behield de partij haar naam. Nu herhaaltLachaert dat die naam "helemaal versleten is na 25 jaar bestuur".

Bovendien heeft de partij nood aan een dictatoriale voorzitter, zegt Lachaert."Dat klinkt wellicht raar uit de mond van een liberaal, maar we hebben nood aan iemand dieiedereen in de pas doet lopen en niet plooit voor tegenstand van clans."

De eerste kandidaat-voorzitter is al bekend: het is de voorzitter van Open VLD Vrouwen, Tineke Van hooland. Ook Lachaert zegt dat er aan zijn mouw wordt getrokken."Ik heb intussen wel 400 Whatsapp-berichten binnen van mensen die me vragen om het opnieuw te doen." Maar hij wil zich nog niet smijten. "Omdat ik ook tegenkanting voel. Enkele mensen zijn zichaan het organiseren tegen mij."

Vlaams Parlementslid Eva De Bleeker overweegt een kandidatuur, maar in groep dan."Dit project moet door verschillende mensen gedragen worden. We zijn met veel mensen aan het spreken." Ze verzamelt op dit moment een groep mensen die zich achter 1 programma en 1 kandidaat kan scharen.

Aan de andere kant van de taalgrens is de zusterpartij, de MR, de grote winnaar van de verkiezingen.Voor Lachaert is dat hét voorbeeld: "Bouchez en de MR tonen alvast de weg".

De MR-voorzitter, Georges-Louis Bouchez, is vooral alomtegenwoordig. Hij moeit zich met de onderhandelingen op alle mogelijke niveaus en hij is vastberadenom zijn stempel te drukken op het beleid.

In De Morgen laat hij optekenen: "Mochten de N-VAen de MR alleen rond de tafel zitten, we hadden volgens mij binnen 10 dagen een federale regering."

Maar ook in Brussel, waar een regeringscoalitie zich niet meteen aftekent, mengt Bouchez zich in de debatten.Zijn boezemvriend en partijgenoot, David Leisterh, de gedoodverfde toekomstige minister-president vindt die bemoeienissen geen probleem: "Het voordeel is dat Bouchez onze krijtlijnen heel duidelijk heeft kunnen uittekenen".

Winst bij de verkiezingen geeft macht. Dat is nu eenmaal een wetmatigheid in de politiek. De Brusselaar Leisterh verdedigt zelfs dat een inwoner van Bergen (de woonplaats van Bouchez, red.) zich moeit met de Brusselse politiek.

"Op 1 punt heeft hij gelijk: Brussel is te lang uitsluitend bestuurd door degenen die er wonen.Het gebrek aan invloed van nationale partijen is gevaarlijk, vooral gezien de kwesties die soms dezelfdezijn in Wallonië, in Vlaanderen en op federaal niveau." Het confederale model wordt bij de MR zelfs tot in Brussel doorgetrokken. Een afspiegelingscoalitie leidt tot een uitgepuurde particratie.

Elke Van den Brandt, de informateur aan de Nederlandstalige kant in Brussel, vindt het merkwaardig dat de MR voorstelt omBrussel vanuit Wallonië te besturen. "De Brusselse ploeg zal door een Brusselaar worden bestuurd", zei ze in De Zevende Dag.

Van den Brandt ontkent ook dat er al aan Nederlandstalige kant een coalitie klaarligt.Nochtans lijken heel veel waarnemers ervan overtuigd dat er ook daar zo'n afspiegelingscoalitie in de steigers staat, met de N-VA, de CD&V en Vooruit, aangevuld met Groen.

Als dat zou kloppen, dan regeert de particratie helemaal het land. Want de voordelen om op alle niveaus dezelfde partijen in de regeringen te krijgen, wegen duidelijk op tegen de nadelen ervan.

N-VA-boegbeeld Jan Peumans gaat niet zetelen. Als lijstduwer kon Peumans de 'nuttige volgorde' doorbreken en raakte hij verkozen met meer dan 22.000 stemmen.Het argument van Peumans om zijn zetel door te geven, was wel opvallend: "Ik heb geen zin om in een fractie te zetelenen het beleid te verdedigen van een mogelijke ministeriabele als Annick De Ridder, die een neo-liberaal beleid voorstaat."

Peumans verwijt zijn partij dus een neoliberaal beleid, in Terzake vermeldt hij zelf de indexsprongen die zijn voorzitter Bart De Wever wil doorvoeren voor de uitkeringen.

In La Libre Belgique springt de voorzitter van CD&V Sammy Mahdi op die gedachte. "Voor CD&V is een groeinorm van 1,5 procent in de gezondheidszorg zoals voorgesteld door de N-VA om 4,5 miljardte besparen niet acceptabel. Wij zullen het niet doen. We hebben hervormingen nodig, maar geen neoliberale regering." Jan Peumans heeft de tegenstanders van het N-VA-programma een argument en een naam voor hun kritiek aangereikt.

Woorden doen er dus toe, voor de CD&V is de N-VA neoliberaal. En voor Vooruit is Bouchez "onbetrouwbaar". Bouchez voelt zich nu al geviseerd door pers en politici: "Als ik straks een kruimel van mijn bord laat vallen,zal ik een sluikstorter zijn. Als ik een meter voor een zebrapad oversteek, zal ik een verkeershooligan zijn. De Bouchezbashing kan beginnen!"

Verleden week nog zei Melissa Depraetere, de voorzitter van Vooruit, dat "het zou beter zijn dat hij minister-president van Wallonië wordt". "Dan zijn wij ervan af. En dan hoeft hij geen Nederlands te leren."

De Bouchezbashing is al langer bezig, en daarmee heeft het 'Wetstraatees' er een nieuw woord bij gekregen: Bouchezbashing.